DUYURU   
DÜNYA RUH SAĞLIĞI GÜNÜ 2021 ORTAK BİLDİRGESİ 

“EŞİTLİĞİN OLMADIĞI BİR DÜNYADA RUH SAĞLIĞI”

Artarak kutuplaşan ve varsılların daha varsıl olduğu, giderek daha çok sayıda insanın ise

yoksulluk içinde yaşadığı bir dünyada, Dünya Ruh Sağlığı Federasyonu 2021 yılı Dünya Ruh

Sağlığı Günü temasını “Eşitliğin olmadığı bir dünyada ruh sağlığı” olarak belirledi. Bu tema;

az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ruhsal sorunu olan insanların %75-95’inin ruh sağlığı

hizmetlerine erişemediğini, gelişmiş ülkelerde de durumun bundan daha iyi olmadığını

vurgulamayı amaçlamaktadır.

Ruh sağlığı alanındaki eşitsizlik; hastalık ve ölüm oranları, hastalık seyrini etkileyen bakım ve

hizmetlere ulaşılabilme olanakları, yaşanan coğrafi bölge (kentsel/kırsal) farklılıkları,

sosyoekonomik durum, etnik köken, cinsiyet ve cinsel yönelim, engellilik, göçmenlik gibi

damgalanma ve ayrımcılıkla ilişkili etkenlere bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.

Ruh sağlığı alanındaki eşitsizlik, doğrudan bağlantılı olduğu sosyal ve ekonomik eşitsizlik

bağlamında ele alınmalıdır. Sosyoekonomik durum ve ruh sağlığı arasındaki ilişki ters

orantılıdır. Yoksul ülkelerde yoksul olmayan ülkelere kıyasla ruhsal hastalıkların ortaya çıkma

riski daha yüksektir. Ruhsal hastalıkların varlığı da bireylerde iş bulabilme ve çalışmayı

sürdürebilme becerilerini zayıflatması nedeniyle yoksulluğu artırır. Ayrıca ruh sağlığı

hizmetleri birçok gelişmekte olan ülkede, hem sınırlı kaynaklar hem de toplumun ve

hükümetlerin ruh sağlığı sorunlarına damgalayıcı yaklaşımları nedeniyle gereğince

geliştirilememiştir.

Dünyada ruhsal hastalığı olan birçok insan hak ettikleri şekilde hizmetlere erişememekte ya da

tedavi görememektedir. Dahası hastalar, aileleri ve bakım verenleriyle birlikte ayrımcılık ve

damgalanma maruz kalmaya devam etmektedir. Ruhsal hastalığı olan kişilerin damgalanması

aynı zamanda eğitim fırsatlarına ulaşmalarını, şimdiki ve gelecekteki iş olanaklarından

faydalanmalarını, ailelerini ve sevdiklerini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu sonuçlar, ruh

sağlığı alanındaki eşitsizliğin önemle ele alınmasının acil ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Bu

eşitsizliği ele almada hepimize görev düşmektedir.

2020’den bu yana COVID-19 pandemisi, sağlık hizmetlerindeki eşitsizliğin etkilerini daha da

belirginleştirdi. Varsıl olanlar da dahil olmak üzere, hiçbir ülke bu duruma hazır değildi.

Pandemi her yaştan insanı çeşitli yollarla ciddi şekilde etkiledi ve etkilemeye devam ediyor.

COVID-19 hastalığı veya aile üyelerinin kaybı sonucunda yaşanan yas gibi nedenlerle, iş

kayıpları ve iş güvencesinin olmaması gibi ekonomik etkilerle, fiziksel uzaklaşmanın yol açtığı

toplumsal tecritle çok zor günler yaşandı ve yaşanmaya devam ediyor.

Biliyoruz ki olağan koşullarda damgalanmaya ve ayrımcılığa maruz kalan kişiler ve gruplar,

olağanüstü koşullarda bu ayrımcılıktan ve damgalanmadan daha fazla etkilenirler. Bu nedenle

pandemi döneminde toplum ruh sağlığı açısından özellikle yaşlıların, çocukların, kadınların,

yoksulların, cinsel kimliği nedeniyle ayrımcılığa maruz kalan grupların (LGBTİQ+’ların),

kronik ruhsal hastalığı olanların, hükümlülerin, göçmenlerin, mültecilerin, sığınmacıların ve

her alanda kayıp yaşayanların ruhsal yükü daha çok arttı. Yaşlılar sosyal ve fiziksel izolasyona

ilk maruz kalan grup oldular. Bu izolasyon yaşlıların ruhsal bozukluklarının şiddetlenmesini

veya ortaya çıkmasını hızlandırdı. Çocuklar ve gençler okullarından mahrum kaldı. Uzaktan

eğitim döneminin çocuklar ve gençler üzerindeki etkileri henüz net olarak ele alınabilmiş

olmamakla birlikte sosyal izolasyon, teknoloji bağımlılığı, psikiyatrik sorunların sıklık ve

şiddetinin artışı görünür haldedir ve uzun vadeli olumsuz etkilerini tahmin etmek de güç

değildir. Ekonomik hayata katılımları erkeklere göre zaten daha sınırlı olan kadınların bir kısmı

iş yaşamından daha da uzaklaşırken bir kısmı ise hem iş hem ev hayatının sorumluluklarını

birlikte göğüslemek zorunda kaldılar. Pandemi döneminde artan ev içi şiddet ve evde kapalı

kalmakla birlikte azalan sosyal destek kadınların yaşadığı ruhsal stresi daha da artırdı. Ruh

sağlığı hizmetlerine erişimde zorluk yaşayan, dil engeli bulunan, ekonomik yetersizlik yaşayan

göçmenler ve mültecilerin de kuşkusuz bu zorlukları daha belirgin hale geldi. Barınma, sosyal

yardım, sağlık hizmetlerine erişim açısından en dezavantajlı gruplardan birisi olan

LGBTİQ+’lar ise bu süreçte nefret söyleminin hedefine oturtulmuş ve bu durum daha fazla

sosyal izolasyonla, yoksulluğun ve ruhsal zorluklarının artmasıyla sonuçlanmıştır.

Tahmin edilebileceği gibi dünyanın yaklaşık iki yıldır içinden geçtiği bu süreç tüm grupların

ortak sorunu olan eşitsizliklerin, işsizliğin ve yoksulluğun daha da artmasıyla, genel sağlık

sorunlarının çoğalmasıyla, ruhsal yardım arayışının ikinci plana atılmasıyla, gündelik hayattaki

stresin ve şiddetin baş edilmesi güç düzeylere ulaşmasıyla sonuçlanmıştır. Bireysel ve

toplumsal ruh sağlığı içiçedir ve sonraki kuşaklara etkileri göz ardı edilmemelidir. Çocuk ve

gençlerin ruh sağlığı, geleceğin nasıl şekilleneceğini belirleyen önemli etkenlerden biridir.

Ayrıca, sağlık çalışanlarının ruh sağlığı da pandemiden yüksek hastalanma riski hem de

olağanüstü çalışma koşulları nedeniyle önemli ölçüde etkilenmiştir.

Tüm bu zorlukların ruhsal boyutlarının ele alıp düzenlenmesi için toplum olarak harekete

geçmeye ihtiyacımız var, hem de acil olarak...

2021 Dünya Ruh Sağlığı Günü’nün teması, “Eşitliğin olmadığı dünyada ruh sağlığı”,

eşitsizliğin sürmesine yol açan yerel ve küresel meselelere odaklanmamızı sağlayabilir.

Bu vesileyle sivil topluma kendi mahalle, okul, işyeri gibi ortamlarda ruh sağlığı konusundaki

eşitsizlikle mücadele etme sürecinde desteğe hazırız.

Ruh sağlığı alanında çalışan bilim insanlarını bu konuda bildiklerini, pratiğe uygulanabilecek

çözümleri paylaşmaya çağırıyoruz.

Kuşkusuz ki bu sorunların giderilmesinde eşitlikçi, nitelikli, çağdaş bir ruh sağlığı hizmetine

ulaşabilmenin tüm yurttaşlar için güvence altına alınmasında önemli bir rol oynayacak bir “Ruh

Sağlığı Yasası”nın çıkarılması için yasa yapıcıların tüm paydaşların görüşlerinin dikkate

alındığı bir süreci hızlandırıp sonuçlandırması talep edilmelidir.

Dünya Ruh Sağlığı Federasyonu kurulduğunda dünya savaştan yeni çıkmıştı ve büyük bir kriz

dönemindeydi. Bu dönemde büyük ölçüde, Dünya Ruh Sağlığı Federasyonu, Dünya Sağlık

Örgütü, Birleşmiş Milletler, UNESCO gibi uluslararası kuruluşlar ve küresel paydaşlarla

yurttaşların ruhsal iyilik haline önem vermeye yönelik çaba gösterilmişti.

Bugün yine sağlık, ekonomi ve sosyal alanlarda eşitsizlikleri büyüten bir küresel salgın krizinin

ortasındayız. Böyle bir dönemde 2021 Dünya Ruh Sağlığı Günü bu alandaki eşitsizliğin ele

alınmasını sağlayarak, bizlere insanların ruh sağlığının yerinde olmasını sağlamak üzere bir

araya gelme ve bir arada hareket etme fırsatını verecektir.

Saygılarımızla,

Bipolar Yaşam Derneği                                            Lityum Derneği

Psikiyatri Hemşireleri Derneği             Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği

Şizofreni Dernekleri Federasyonu        Türk Nöropsikiyatri Derneği

Türk Psikologlar Derneği                     Türkiye Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Derneği

Türkiye Psikiyatri Derneği

Kaynaklar

1. Mental Health in an Unequal World, Professor Gabriel Ivbijaro MBE JP, World Federation of Mental Health Secretary General https://wfmh.global/2021-world-mental-health-global-awareness-campaign-world-mental-health-day-theme/

2. Ngui EM, Khasakhala L, Ndetei D, Weıss Roberts L. Mental disorders, health inequalities and ethics:

A global perspective. Int Rev Psychiatry. 2010; 22(3): 235–244.doi: 10.3109/09540261.2010.485273

3. Dalgard OS. Social inequalities in mental health in Norway: possible explanatory factors. International

Journal of Equity in Health. 2008;7(27) doi: 10.1186/1475–9276-1187-1127

4. Hunt S, McEwen J, McKenna S. Social inequalities and perceived health. Effective Health Care.

1979;2(4):151–160.

5. Murali V, Oyebode F. Poverty, social inequality and mental health. Advances in Psychiatric Treatment.

2004;10:216–224.

6. WHO. Atlas: Mental Health Resources in the World. Geneva: World Health Organization; 2005b

7. Caycho-Rodriguez T, Tomas JM, Wilca LW ve ark. Predictors of mental health during the COVID-19 pandemic in older adults: the role of socio-demographic variables and COVID-19 anxiety. Psychology, Health & Medicine 2021, 1-13 doi: 10.1080/13548506.2021.1944655

8. Farhang M, Miranda- Castillo C, Behrens MI ve ark. Impact of social isolation and coping strategies in older adults with mild cognitive impairment during the covid-19 pandemic: A qualitative study. Aging and Mental Health 2021, 1-22 doi:10.1080/13607863.2021.1958145

2019 YILI OLAĞAN GENEL KURULLUMUZ
30 Ekim 2019 Tarihinde yapıldı.
                               

COVİD-19 (Yeni tip Corona virüs) salgını nedeniyle tüm dünya ile birlikte ülkemizde de oluşmuş olan belirsizlik tüm toplumun geleceğe dair endişelerini arttırmakta, moral bozukluğuna neden olmaktadır. Kişisel izolasyon ve temizlik önlemleri salgın süreci ile baş edebilmek için en önemli savunma olarak bildirilmektedir. Derneğimiz olarak bu durumun ülkemiz ve dünyada bir an önce sona ermesini diliyoruz. Diğer yandan belirsiz olmayan iki önemli durum söz konusudur. Birincisi Bipolar Bozukluğa özgü olarak farklı davranılması gereken bir dönem değildir. İlaçların düzenli olarak kullanılmasına devam edilmesi önem arz etmektedir.  Bununla birlikte ilaç raporları olan ya da mart ayı itibarı ile rapor süreleri dolan olguların Haziran 2020 tarihine dek doğrudan eczaneye giderek ilaçlarını alabilmelerine yönelik düzenlemeler hayata geçirilmiştir. İkincisi ise yukarıda da belirtildiği üzere salgının sınırlandırılması ve yok edilmesi adına uzmanların önerilerine uymak en önemli toplumsal görevimizdir.

Sosyal aktivitelerimizin de içinde yer aldığı normal hayat koşullarına bir an önce, korkmaksızın ve sağlıkla yeniden başlamamız dileği ile…

Lityum Derneği Yönetim Kurulu 

Prof. Dr. AYŞEĞÜL ÖZERDEM ' in EMEKLİLİĞİ ONURUNA TOPLANTI
18 ŞUBAT 2020 SAAT : 9:45 DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 
KURUCU ÖĞRETİM ÜYELERİ KONFERANS SALONUNDA 

''BİPOLAR BOZUKLUK ARAŞTIRMALARINDA 30 YILLIK BİR SERÜVEN ''

DÜNYA BİPOLARLAR GÜNÜ ETKİNLİK DUYURUSU :

 

30 MART 2021  

DÜNYA BİPOLARLAR  GÜNÜNÜ KUTLUYORUZ !
Bipolar bozukluk dünya genelinde yaklaşık 60 milyon kişiyi etkileyen bir psikiyatrik bozukluktur.Bipolar bozukluğu olduğu düşünülen ünlü ressam Vincent Van GOGH'un doğum günü olan 30 Mart , tüm dünyada ve Türkiyede de bipolar bozukluk ile ilgili farkındalık, dayanışma ve toplumsal dalgalanmaya karşı mücadele günü olarak kutlanmaktadır.
Bipolar bozukluk tekrarlayan taşkınlık  (mani ) ve çökkünlük (depresyon) atakları ile seyreder. Atak dönemleri dışında kişi olağan yaşamını ve ruh haline dönmektedir. Günümüz koşullarında bipolar bozukluğun atak dönemleri etkili biçimde tedavi edilebilmektedir. Ayrıca koruyucu tedavilerle atakların önlenmesi mümkündür. Bipolar bozukluğu olan bireylerin dengede ve sağlıklı kalmaları için çok çeşitli tıbbi tedavi ve psikososyal destek yöntemi vardır.

Bipolar bozukluğun tıpkı şeker(diyabet) hastalığı yada yüksek tansiyon gibi tedavi edilebilirtıbbi bir bozukluk olduğu giderek yaygın kabul görmektedir. Ancak yinede psikiyatrik bozukluklara dönük toplumsal damgalanma ve dışlama, bipolar bozukluğu olan bireylerin sağlık hizmetine ulaşımında aksamalara neden olmaktadır.

Dünyada ve Türkiye'de çok sayıda sivil toplum örgütü bipolar bozukluğu olan bireyler ve yakınları için danışma ağları oluşturmaktadır.Ülkemizde bipolar bozukluk için farkındalık ve dayanışma zemini oluşturmak üzere çalışmalar yapan : Türkiye Psikiyatri Derneği, Bipolar Bozukluklar Derneği, Bipolar Yaşam Derneği ve Lityum Derneği olarak 'Dünya Bipolarlar Gününü  ' Kutluyoruz. 

Bipolar bozukluğu olan bireyler için ayrımcılığın ve damgalanmanın tamamen ortadan kalktığı 30 Mart'lar dileğimizi tüm kamuoyuna saygılarımızla duyururuz.

Türkiye Psikiyatri Derneği ,
Bipolar Bozukluklar Derneği,
Bipolar Yaşam Derneği,
Lityum Derneği.

DÜNYA'YI SARAN COVİT-2019 SALGINI nedeniyle EVDE KALDIĞIMIZ 30.03.2020
Dünya Bipolarlar Günü ( DBG ) Etkinliği :
internet sitesi , canliyayin.com/bipolargunu
sitesinden Türkiyenin ünlü psikiyatristlerinin
katıldığı bir açık oturumda kutlanacak. Yayın 
gece saat : 20:00 ile 21:30 arasında sürdürülecektir.

KATILIMCILARA TEŞEKKÜR EDERİZ. 
EVDE KALINIZ - İYİ İZLEMELER.











ARAŞTIRMA PROJESİ TEŞVİK ÖDÜLLERİ SAHİPLERİNİ BULDU

Lityum Derneği Prof. Dr. Zeliha Tunca Araştırma Projesi Teşvik Ödülleri sahiplerini buldu.

Lityum Derneği bipolar bozukluk alanında yeni araştırmaları teşvik etmeye devam ediyor. Lityum Derneği Prof. Dr. Zeliha Tunca Araştırma Projesi Teşvik Ödülleri 16 Eylül 2018 tarihinde Dokuz Eylül Ürkmez Dinlenme Tesisleri’nde gerçekleşen Bipolar Bozukluklar Araştırmacı ve Klinisyen Eğitim Toplantısı’nda sahiplerini buldu. Dereceye giren araştırma projelerinin sahipleri olan genç araştırmacılar ödüllerini Prof. Dr. Zeliha Tunca’nın elinden aldı.

Dereceye giren araştırma projeleri şunlar:

Birincilik ödülü: Ayşegül Ildız, «Bipolar bozuklukta bilişsel işlevlerin cinsiyet, steroid hormonlar ve adet döngüsü ile ilişkisi»

İkincilik ödülü: Burcu Verim, «Bipolar bozukluk tanılı ötimik bireyler ve birinci derece akrabalarında nörobiliş, sosyal biliş ve yapısal beyin görüntüleme»

Üçüncülük ödülü: Orkun Aydın, «Şizofreni ve bipolar bozukluk hastalarının plazma zonulin seviyelerinin sağlıklı kontroller ile karşılaştırılması»

Ödüllerle ilgili açıklama yapan Lityum Derneği Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Deniz Ceylan şunları söyledi:

“Lityum Derneği, kuruluşundan beri, bipolar bozukluk tanı ve tedavisindeki gelişmeleri ve bipolar bozukluk alanında yenilikler yapacak araştırmacıları destekleme görevini başarıyla yerine getirmiştir.

Biz bu yıl bu desteği bir ödül olarak sunmayı istedik. Ödüllerin mali katkıları çok küçük olsa da, araştırmacıların motivasyonu açısından önemli olduklarını düşündük.

Hiç kuşkusuz, bu ödüllerin en önemli manevi değeri bipolar bozukluk alanında onlarca klinisyenin ve araştırmacının yetişmesini sağlayan Prof. Dr. Zeliha Tunca adına verilmelerinden geliyor. Bu ödüllere ismini verme isteğimizi geri çevirmeyen Prof. Dr. Zeliha Tunca’ya, kısıtlı mali olanaklarına rağmen ödülleri vermeye gönüllü olmuş Lityum Derneği Yönetim Kurulu üyelerine, ödülün duyurulmasını ve ödül töreninin gerçekleşmesini sağlayan Bipolar Bozukluklar Derneği’ne çok teşekkür ediyorum.
Ödül kazanan arkadaşlarımı kutluyor ve bu alanda yapacaklarıyla bipolar bozukluğu olan bireylere katkıda bulunmalarını diliyorum”

DÜNYA BİPOLAR GÜNÜ NEDENİYLE YÖNETİM KURULUMUZUN 
2014 YILINDA YAYINLADIĞI BASIN BİLDİRİMİZİ ,2015 VE 2016  YILLARI ETKİNLİKLERİMİZİ  YAN SAYFALARDA  BULABİLİRSİNİZ.               

DÜNYA BİPOLARLAR GÜNÜNÜN  ÜÇÜNCÜSÜ  30 MART 2016 TARİHİNDE  İZMİRDEKİ ETKİNLİKLERLE KUTLANMIŞTIR.   

30MART 2020 DÜNYA BİPOLARLAR GÜNÜ ETKİNLİKLERİ COVİD-2019 SALGINI NEDENİYLE İZMİR'DE İPTAL EDİLMİŞTİR. FAKAT TÜRKİYE ÇAPINDA İNTERNET ORTAMINDA CANLI ONLİNE OLARAK KUTLANDI.DERNEĞİMİZ EŞ BAŞKANIMIZ Dr. DENİZ CEYLAN TARAFINDAN TEMSİL EDİLMİŞ YÖNETİM KURULU ÜYEMİZ Prof. Dr. NESLİHAN EMİROĞLU ve KURUCU ÜYEMİZ Prof. Dr. AYŞEGÜL ÖZERDEM KONUŞMACI OLARAK KATILMIŞLARDIR










Derneğimiz, yapacağı etkinliklerde sizlerin görüş ve önerilerini duymaktan güç kazanacaktır. Lityum Derneği ile ilgili herhangi bir katılımınızdan büyük mutluluk duyacağız. Eğer bir sıkıntı yaşıyorsanız, herhangi bir sorunuz varsa ya da bir öneride bulunmak isterseniz, iletişişim sayfasındaki  iletişim formumuzu doldurarak bize iletebilirsiniz.

 

Derneğimize bağışta bulunmak isterseniz : İletişim formunu doldurmanızı veya

lityumdernegi@gmail.com